کاربرد تئوری های مدیریت دانش در مدیریت آموزش
تعداد اندکی از نویسندگان و فعالان مدیریت دانش، به ارائه تعاریف دقیق و متقاعده کنند. از دانش پرداخته اند. می دانیم که از دانش تعاریف و دسته بندیهای مختلفی ارائه شده است، لذا در اینجا برخی از معروفترین آنها در ادبیات مدیریت دانش آورده می شود.
یکی از پیشرفت های اصلی در مسیر تعریف دانش، شناخت تفاوت میان دانش، اطلاعات و داده ذکر شده است.
داده- Data: مجموعه ای از حقایق درباره یک پدیده می باشد که به تنهایی معنا و مفهومی را به ذهن نمی رسانند. تدریس جدید بدون در نظر گرفتن پیش سازماندهنده
اطلاعات-information: شامل سازماندهی، گروهبندی و مقوله بندی داده ها در الگوهایی معنا دار می باشد. قرار دادن مفاهیم درس جدید در زمینه های معنادار.
طبقه بندی مطالب
دانش – Knowledge: اطلاعاتی است که با تجربه، زمینه، تعبیر و تأمل ترکیب شده و اقدام صحیح را مکمل می سازد. بعد از اینکه مطالب درس برای دانش آموزان معنی دارد از طریق بررسی ویژگی های موضوع و مقایسه آن به یک استنباط و نتیجه جدید برسند.
شکل های دانش:
دانش صریح (Explicit Knowledge): این نوه از دانش جنبه عینی، عقلانی داده قابل ثبت و دسترسی می باشد. – کتاب های درسی دانش آموزان- بخش نام های موجود در آ. پ
دانش ضمنی(Knowledge TACIT): در حیطه شخصی- شناختی و تجربی می باشد به سختی می توان در بین افراد به اشتراک گذاشت- تجربه های کاری مدیران یا کارمندان سازمان
انواع مهارت های مدیران و معلمان و دانش آموزان- شیوه های تفکر دانش آموزان و یا معلمان
مدل عمومی دانش، جریان دانش را در 4 فعالیت عمده سازمان می دهد:
1- خلق دانش: کلیه فعالیت هایی که باعث ورود دانش جدید به سازمان می شود.
کاربرد: برای دانش آموزان، معلمان، کارمندان سازمان باید زمینه های فراهم کرد تا افراد بتوانند با یکدیگر بحث و گفتگو کنند زیرا خلق دانش نیاز به ابزارهایی دارد که قوه تفکر را فعال کند بنابراین گفت گوی هدفمند عامل برای به چالش کشیدن تفکر می باشد.
در مدرسه و سازمان آ. پ واحدی برای توسعه دانش در نظر گرفته شود و به نوآوری و خلاقیت معلمین و دانش آموزان اهمیت نشان داده شود.
2- ذخیره و نگه داری دانش: ذخیره و نگه داری دانش حفظ و موجود بودن دانش در سازمان را تضمین می کند.
کاربرد مدیران مدارس، دانش مربی معلمان و دانش آموزان خود را می توانند به صورت مکتوب نگه داری کنند یا به صورت CD
3- انتقال دانش: جریان یافتن دانش از یک گروه یا فرد در سازمان به گروه یا فرد دیگر کاربرد با ایجاد سیستم های الکترونیکی در سازمان معلمان و اعضای سازمان می توانند از اطلاعات و دانش استفاده کرده و آن را در اختیار دیگر اعضا قرار دهند.
انتقال دانش از طریق گروه های غیر رسمی یعنی صحبت کردن گروهی معلمان و دانش آموزان باعث انتقال سریع دانش و اطلاعات می شود.
در نظر گرفتن آموزش های ضمن خدمت، حین خدمت، بعد از خدمت برای معلمان و کارمندان سازمان
4- به کار گیری دانش: از دانش در فرایندهای کسب و کار استفاده شود.
کاربرد: دانش مفید و کاربردی باید از طریق مطالعه نتایج پژوهشهای انجام شده و یا منابع مستند و به روز در زمینه تدریس، مدیریت و برنامه ریزی درسی در سازمان آ.پ و مدارس به کار گرفته می شود.
تعریف مدیریت دانش:
·داونپورت.پراساک: بهره برداری و توسعه سرمایه های دانش یک سازمان در جهت تحقق اهداف سازمان که هر دو نوع دانش ضمنی و آشکار مد نظر می باشد.
·فرایند ایجاد، تأیید، ارائه، توزیع، کاربرد دانش که زمینه آموزش ـ باز خورد و آموزش مجدد یا حذف آموزش را فراهم می آورد.
اجرای مدیریت دانش به عواملی بستگی دارد:
1- ساختار سازمانی: تیم های دانش نقش مهمی در عمل کردن مدیریت دانش در سازمان ایفا می کنند. جرقه دانش را در سازمان به حرکت در آورده و به تولید دانش در سطح سازمان کمک می کنند.
کاربرد:
معلمان و کارمندان همان سازمان(یعنی افرادی که تحقیقات متنوع در زمینه های تعلیم و تربیت انجام داده و مقالات بیشتری را به همایش های مختلف ارسال می کنند)نقش مهمی در عمل کردن مدیریت دانش در مدرسه و سازمان آ.پ ایفا می کنند.
مدارس و سازمان های آموزش و پرورش باید از انواع پاداش ها برای تقویت انگیزه این عناصر مهم سازمان، استفاده کنند.
2- تکنولوژی های موجود در سازمان:
به کمک سیستم های کامپیوتری می توان دانش موجود در ذهن تک تک دانش آموزان و معلمان خود را ذخیره کرد.
3- فرهنگ سازمانی:
به عنوان مدیر مدرسه یا سازمان آ.پ این تفکر را در سازمان خود که تبادل دانش قدرت است را جایگزینی دانش قدرت قرار دهیم.
رهبران سازمانی:
به نظر سولومون: رهبران دانش گسترده ای در موضوعات گوناگون داشته و نظرات مشورتی آنها به راحتی توسط دیگران پذیرفته می شود.
فرایند نمادینه سازی مدیریت دانش نیازمند رهبری توانمند است تا از طریق معرفی مزایای Km از جمله گسترش مهارت های شغل و رشد حرفه ای و با برانگیختن کارکنان، بتوانند موانع فرهنگی موجود در این رابطه را ازمیان بردارند.
- تعریف مدیریت دانش:
مدیریت دانش بکارگیری سرمایه فکری برای موفقیت سازمان در رقابت با سازمان های همتا، همچنین پاسخهای نوآورانه برای چالش های جدید و اهرمی برای عمل و یک میانجی است.
نوناکاوتاکراوچی(1995) برای تبدیل دانش در هر سازمان چهار حالت را پیشنهاد می کنند: (مار پیچ دانش مدل SECL)
1- از دانش ضمنی به دانش ضمنی(جامعه پذیری Socizlization): کسب دانش ضمنی به طور مستقیم از دیگران به وسیله تجربیات مشترک، تقلید و موارد دیگر.
2- از دانش صریح به دانش صریح(ترکیبCombination): کسب دانش از طریق توالی و ترتیبی از ابزاهای شامل برنامه ها، چارتا رسانه های ارتباطی، کاربرد سخنرانی و موارد دیگر.
3- از دانش ضمنی به دانش صریح(بیرونی سازی Externalization):کسب دانش از طریق عضویت فرد در گروه صورت می گیرد.
4- از دانش صریح به دانش ضمنی (درونی سازی Internalization): کسب دانش از طریق به اشتراک گذاشتن دانش صریح نهادینه شده افراد صورت می گیرد. و عمل براساس دیده مطلوب از نتایج آن است.
تعریف سازمان آموزشی:
مکانی است که وظایف انتقال فرهنگ، شکوفا سازی، پرورش همه جانبه فرد و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص را برعهده دارد.
مدیران آموزشی و مدیریت دانش:
بی شک آنچه که باعث صعود کیفیت یادگیری بروندادهای سازمان آموزشی می شود وجود مدیری آگاه، دانا و تاثیرگذار در سازمان است.
مدیریت منابع انسانی و مدیریت دانش:
پیاده سازی موفقیت آمیز مدیریت دانش مستلزم تعامل مدیریت دانش و مدیریت منابع انسانی است.
فعالیت های یک مدیر ارشد:
1. تنظیم اولویت های استرات‍یک برای مدیریت دانش 2. ایجاد یک مخزن دانش از بهترین تجارب 3. متعهد کردن مدیران ارشد سازمان برای حمایت از محیط یادگیرنده و سازمان 4. ایجاد یک فرآیند مناسب برای مدیریت سرمایه های فکری 5. گردآوری وسیع اطلاعات در مورد رضایتمندی مشتریها 6. سراسری و یکپارچه کردن مدیریت دانش
- راهکارهای پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان های آموزشی:
1. تعیین نقش رهبری و وظایف مدیریت 2. شناسایی فاصله بین دانش موجود و دانش مطلوب 3. افزایش آگاهی افراد نسبت به مزایای دانش 4. مدیر باید در ابتدا به دنبال کمیت باشد 5. نهادینه کردن ایجاد احساس ضرورت و فوریت تغییر 6. تشکیل کمیته ای جهت شناسایی افراد فعال و تقدیر از آنها 7. مدیریت محتوا 8. ایجاد محیطی مبتنی بر اعتماد تسهیم دانش بین افراد 9. فراهم آوردن شرایطی برای خلق پیروزی
- اصول مدیریت دانش: ده فرمان:
1. مدیریت دانش گران است 2. مدیریت دانش اثربخش به راه حل های چندگانه افراد و تکنولو‍ی نیازمند است 3. مدیریت دانش بسیار سیاسی است 4. مدیریت دانش به مدیران دانش نیازمند است 5. انتفاع مدیریت دانش بیشرت ناشی از نقشه ها و بازارهاست نه مدل هاو سلسه مراتب 6. سهیم سازی دانش و کاربرد آن اغلب فعالیت های مصنوعی هستند 7. هدف مدیریت دانش، بهبود در فرآیندهای کار دانش است 8. دستیابی به دانش فقط آغاز راه است 9. مدیریت دانش بی انتهاست 10. مدیریت دانش به قرارداد دانش نیاز دارد.
- عوامل موفقیت مدیریت دانش:
1. تکنولو‍ی 2. فرآیندها 3. افراد 4. تعهد استرات‍‍یکی مستمر
- موانع اجرای مدیریت دانش:
1.فرهنگ سازمانی 2. ابهام در سیستم های انگیزشی 3. کمبود بازارهای دانش اثربخش 4. وجود چالش هایی چون: کشف زمان، ضرورت وجود یک فرهنگ لغت، درون گرایی فزاینده سازمان ها، نیاز به بازشناسی سیستم های پاداش.
-تقدم با کدامیک: سازمان یادگیرنده یا مدیریت دانش؟
سازمان یادگیرنده به مدیریت دانش نیازمند است و به عکس و هر سازمان برای تبدیل شدن به یک سازمان یادگیرنده، نیازمند توجه به مفاهیم مرتبط به سازمان یادگیرنده و مدیریت دانش است و تاکید بر هر دو مورد است.
- نتیجه گیری:
مدیریت دانش یک، روند آگاهانه ایجاد دانش، اعتبار بخشی به دانش، ارائه دانش، توزیع دانش و کاربرد ان است که با سازمان یادگیرنده و مدیریت منابع انسانی در ارتباط است.
بدون تردید آنچه که باعث صعود کیفیت یادگیری بروندادهای سازمان آموزشی می شود وجود مدیری دانا، آگاه و تأثیر گذار در سازمان است که علاوه برسازگاری و هماهنگی با تغییرات، خود نیز باعث تغییر می شود، نترسیدن مدیر از این تغییرات پلی است برای پیروزی و رسیدن به وضعیت مطلوب.
منابع
1- ابطحی، صلواتی، سید حسینی، عادل،(1385)مدیریت دانش در سازمان. انتشارات پیوند نو
2- پروست، روب، گیلبرت، اسقان(1385). مدیریت دانش [ترجمه علی حسینی خواه]. انتشارات یسطرون
3- تدبیری، شفیع زاده و دیگران، سیروس، رضا(1387). نگرش نوین در مدیریت با تأکید بر حکمرانی مطلوب. اسلام شهر: دانشگاه آزاد اسلامی
4- جعفری، کلانتر، مصطفی، سید کیانوش. مدیریت دانش در سازمان ها
5- جشنی، شمس الله. سازمان یاد گیرنده یا مدیریت دانش.
6- چنگ مینگ یو،(1384) نقش و تأثیر رهبران سازمانی در نمادینه سازی مدیریت دانش در سازمان های کنونی[ترجمه محمد علی نعمتی]. ترجمه الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران(نما)
7- رحیمی، نجفی، احمد، محمد(1386) مدیریت دانش در سازمان های آموزشی. انتشارات جاودانه
8- حسین، رضوان. مدیریت و رهبری آموزشی در هزاره سوم
9- حسین قلی زاده، رضوان(1388)د. نشر مفهومی مدیریت دانش استراتژی تبدیل دانش فردی به دانش سازمانی
10- لغت نامه فرهنگ عمید
11- عدلی، فریبا.(1384). مدیریت دانش حرکت به فراسوی دانش. انتشارات فرا شناختی دانش
12- فایرستون، ال روی، ژوزف فایر، مارک مک،(1387) مباحث کلیدی در مدیریت دانش جدید[ترجمه احمد جعفر زاده، دکتر خدیجه سفیری]. ناشر: موسسه کتاب مهربان.
13- قریشی، محمود(1388)، مطالعه ارتباط کاربرد مدیریت دانش با عملکرد کارکنان اداره آموزش و پرورش ناحیه 2رباط کریم. پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد گرایش مدیریت آموزشی
14- کریمی، ندا(1385). مدیریت دانش نیار سازمان های امروز- مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران(نما).
15-نوری اصل، (1387). امکان سنجی ارائه مدیریت دانش در کتاب خانه های عمومی استان آذربایجان شرقی.پایان نامه کارشناسی ارشد گرایش: اطلاع رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال.
16- علاقه بند، علی(1384)، مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، نشر روان
17- حاضری، صراف زاده(1385). مدیریت دانش در دانشگاه ها و نقش کتاب خانه های دانشگاهی. مجله الکترونیکی
- لینک منبع
تاریخ: دوشنبه , 11 مرداد 1400 (17:04)
- گزارش تخلف مطلب